4 daagse top-schoudercursus voor fysiotherapeuten en manueeltherapeuten
4 daagse schoudercursus voor fysiotherapeuten en manueeltherapeuten ( elk jaar geactualiseerde cursus)
Aspecifieke schouderpijn wordt ook ‘medisch onbegrepen’ schouderpijn genoemd omdat de Aspecifieke schouderpijn wordt ook ‘medisch onbegrepen’ schouderpijn genoemd omdat de pijn niet direct in verband kan worden gebracht met medisch aantoonbare schade of anatomische afwijkingen. Dit geldt voor het merendeel van de schouderpatiënten in de dagelijkse huisartsen- en fysiotherapeutenpraktijk.
Docent: Ruud Schuitemaker (dag 1 t/m 4)
Gastdocent Jan Hermans (dag 4: 13.30 – 17.15)
Tijd: 13.30 – 21.30 uur
Accreditatie: 33 punten voor KNGF (KRF), Keurmerk (ook voor Pro-Q-Kine mogelijk)
Organisator: Fysiolearning (voorheen Scholing Randstad West)
Theorie/Praktijk: 55%/45%·
Geldt als entreecursus voor schoudernetwerken in Nederland·
Beoordeling: 8,8 (> 1000 cursisten)
De cursus wordt sinds 2006 gemiddeld 3 x per jaar(!) door SRW georganiseerd voor maximaal 35 cursisten. en wordt daarnaast ook aangeboden als “incompany” activiteit. Na iedere cursus vindt er een uitgebreide actualisatie van de cursusinhoud plaats door docent Ruud Schuitemaker (in nauwe samenwerking met Dick Egmond) en gastdocent op dag 4: Jan Hermans. Sinds 2006 is daarom ook de naamgeving van deze topcursus meerdere malen aangepast.
De titel van de cursus
Aspecifieke schouderpijn wordt ook ‘medisch onbegrepen’ schouderpijn genoemd omdat de pijn niet direct in verband kan worden gebracht met medisch aantoonbare schade of anatomische afwijkingen. Dit geldt voor het merendeel van de schouderpatiënten in de dagelijkse huisartsen- en fysiotherapeutenpraktijk.
Bij mild specifieke schouderpijn is er sprake van geringe aantoonbare schade (met MRI, X-foto, echografie) die goed reageert op conservatieve aanpak. Dit kan worden gestaafd met de“24 uur regel” en door toepassing van “reductietesten”. Het klassieke ‘impingementsyndroom’ van de schouder is het totaal van symptomen en tekenen dat in verband kan worden gebracht met een scala aan stoornissen binnen en buiten het glenohumerale systeem (de Humeroscapular Motion Interface). Zoals functiestoornissen van de wervelkolom, coördinatiestoornissen in de spierfunctie van de schoudergordel (scapuladyskinesie) en schouderinstabiliteit. Soms leidt een gebrek aan voldoende adequate prikkels voor het losmazige reticulaire bindweefsel(MCDAS) tot onbegrepen nociceptieve pijnsignalen. Of leidt een centraal gesensitiseerd zenuwstelsel tot ‘misinterpretatie’ in het brein.
Op de lange duur kan overbelasting echter wel degelijk tot ernstiger medisch aantoonbare schade leiden binnen en buiten het schoudergewricht (specifieke schouderpijn) waarbij de expertise van een schouderorthopeed gewenst is.
De multidisciplinaire richtlijn Subacromiaal Pijn Syndroom (SAPS) uit 2012 is een pleidooi voor de in deze cursus gedoceerde conservatieve aanpak. De verschillende maten van reactiviteit uit de Clinical Practice Guidelines (APTA) uit 2013 met betrekking tot de “Adhesive Capsulitis” (Frozen Shoulder) zijn leidend bij de keuze voor interventies tijdens deze praktijkgerichte cursus voor eerstelijns fysio- en manueeltherapeuten.
Docenten
Ruud Schuitemaker is fysio- en manueeltherapeut te Amsterdam en docent na- en bijscholing fysio- en manuele therapie. Hij was docent aan de SOMT van 1990 tot 2006. Hij is samen met Dick Egmond sinds 2003 auteur van het leerboek Extremiteiten (nu 12de druk in 2019). Hij maakt deel uit van de SNN-expertcommissie Frozen Shoulder. Deze hield zich onder andere bezig met de ontwikkeling van een Nederlandse richtlijn voor conservatieve aanpak van de FS die in 2017 is gepubliceerd.
Jan Hermans is fysio- en manueeltherapeut en uitvinder van de XCO trainer. Hij was samen met Ruud docent aan de SOMT van 1989 tot 2004. En tot 2018 docent aan de Hogeschool van Rotterdam en Transfer Groep. Tot op heden met Ruud docent na- en bijscholing fysio- en manuele therapie.
Inhoud van de cursus
Er wordt gestart met het benoemen van alle benodigde ingrediënten voor het onderzoek- en behandelprotocol bij aspecifieke- en mild specifieke schouderpijn. Het klinisch redeneren volgt de 5 fasen van de KNGF richtlijn fysiotherapeutische dossiervoering uit 2019. Bij de screening en diagnostische fase spelen het Common Sense Model en de van Egmond en Schuitemaker bekende metaforen, de zin en onzin van provocatietesten en de toepassing van reductietesten een belangrijke rol. Egmond en Schuitemaker bieden een voorstel voor verbeterde diagnosecodering wat moet leiden tot meer betrouwbare data en verbeterde wetenschappelijke onderbouwing van ons vak.
Binnen het klinisch redeneren krijgen de richtlijnen, het meerdimensionale belasting- belastbaarheidmodel (de emmer- en gazonmetafoor) en de contextuele factoren (persoonlijke en omgevingsfactoren) een belangrijke plaats. Het onderzoek- en behandelprotocol van Egmond en Schuitemaker wordt daarom gedifferentieerd aan de hand van 3 protocolprofielen (normaal beloop, afwijkend beloop, afwijkend beloop met gele vlaggen).
Bij het conservatief ‘behandelen’ (het uitleggen, sturen en begeleiden, voorwaarden scheppen, het aanspreken van intrinsieke compensatiemechanismen, het oefenen en trainen) krijgen de wervelkolombehandeling, ribmobilisaties, het algoritme van de manuele therapie, scapuladyskinesie, schouderinstabiliteit, het (zinvol) gebruik van klinimetrie, het geleid actieve en actieve excentrisch oefenen en het oefenen in de kinetische keten ruime aandacht. De beroemde huiswerkfilmpjes van de website van Schuitemaker en van Schaik fysiotherapie en manuele therapie te Amsterdam worden ter beschikking gesteld aan de cursisten. De video’s zijn weer geactualiseerd in 2021 en zijn vanaf 2021 ook toegankelijk voor patiënten via MijnZorgApp.
Het systematisch bewegen richting alle osteo- en artrokinematische (eind)standen met de circumductie- en deviatiebeweging neemt zowel bij onderzoek als behandeling een centrale plaats in.
De moderne kijk op descriptieve en functionele anatomie (‘new anatomy’), het begrip ‘tensegrity’ en de praktische toepassing daarvan op het myofasciale bindweefselapparaat (mono-, oligo- en polyarticulair) zullen worden gekoppeld aan de meest recente kennis over ‘neurodynamica’ en de ‘kinetic chain excercises’.
De samenwerking met onze Belgische collega’s van Pain in Motion heeft natuurlijk ook geleid tot integratie van hun onderzoeksbevindingen met betrekking tot nociceptieve, neuropatische en neuroplastische pijn. In de cursus wordt uitgelegd waarom er niet steeds gevraagd wordt: “Doet dit pijn?”.
Er is veel respect en dus aandacht voor het werk van alle belangrijke schouder- en pijnexperts in deze cursus.
Ook voor schouderorthopeden gaat deskundige conservatieve aanpak altijd voor operatief ingrijpen (zie de Multidisciplinaire Richtlijn SAPS, 2012 en diverse latere publicaties die in de cursus worden gepresenteerd). Deze cursus biedt een uitstekend en grotendeels wetenschappelijk onderbouwd alternatief voor de rigoureuze acromioplastieken, te vroege kapselrevingen, te vroege cuffreparaties en corticosteroïdinfiltraties.
Leerboek Extremiteiten (+ wervelkolom), 12de druk 2019
De achtergronden en finesses van de – voorwaardenscheppende – fysio– en manuele therapie in enge zin (de manuele vaardigheden) en ruime zin (begeleiding, leefstijlaanpassingen en oefentherapie) zijn te vinden in het leerboek Extremiteiten (+ wervelkolom), 12de druk, 2019.
Activeringscode digitale versie
De technische vaardigheden, tests en oefeningen worden tijdens de cursus uiteraard “live” door de docenten gedemonstreerd en kunnen na de cursus nog eens rustig en uitgebreid op video’s worden bekeken in de digitale versie van druk 12 van Extremiteiten. Voor in het boek staat een unieke activeringscode waarmee u toegang krijgt tot de digitale versie. In de (full) tekst kunt u met 1 klik de video bekijken of krijgt u toegang tot andere interessante digitale extra’s!
Tijdens de vele praktijkonderdelen van de cursus kan er onder deskundige begeleiding worden geoefend (er is altijd minimaal 1 deskundige assistent aanwezig!).
Ter voorbereiding op deze 4 daagse cursus wordt een pakket met informatie – waaronder een tekst met kennisvragen – aangeboden.
Doelstelling van de cursus
Na het volgen van de cursus is de fysiotherapeut bekend met de theoretische achtergronden en praktische mogelijkheden van de best mogelijke conservatieve aanpak (het onderzoeken, behandelen en begeleiden) van patiënten met aspecifieke en mild specifieke schouderpijn (evidence based). De cursist beschikt dan over ruim voldoende basiskennis- en vaardigheden om te kunnen participeren binnen een regionaal schoudernetwerk dat voldoet aan de toelatingseisen van Schoudernetwerken Nederland (SNN).
Doelgroep van de cursus
De cursus is zowel geschikt voor fysiotherapeuten als manueeltherapeuten en sportfysiotherapeuten. Fysiotherapeuten (algemeen practici) krijgen een interessante kijk in de keuken van de manueeltherapeut waardoor – de in deze cursus sterk aanbevolen – samenwerking wordt gefaciliteerd. Daarnaast worden er waardevolle mobiliserende technieken aangereikt als prima alternatief voor sommige HVT-manipulatietechnieken aan wervelkolom en schouder.
Studiebelasting
Studiemateriaal
Daarnaast wordt gebruik gemaakt van het boek: Extremiteiten, manuele therapie in enge en ruime zin, 12de druk van Egmond en Schuitemaker, BSL Houten 2019. Het wordt aanbevolen dit boek aan te schaffen, maar het is niet verplicht. Meer informatie vindt u HIER. Het boek kost € 155,-, ISBN 978 90 3680 2254 1 en is te bestellen bij www.bol.com of www.bsl.nl/extremiteiten.
Reacties van collega’s die de 4 daagse schoudercursus eerder hebben gevolgd:
“Zeer aan te raden! De cursus geeft goed totaalbeeld en volledig behandelprotocol van complexe problematiek van alle betrokken gebieden. Het is goed dat alles is samengevoegd tot werkbaar geheel i.p.v. losse delen in verschillende cursussen”
“Deze cursus heeft mij veel nieuwe inzichten gegeven en weer een andere kijk op de behandeling bij schouderklachten”
“Een duidelijke uitleg over een manier waarop schouderklachten gezien en behandeld kunnen worden met praktische vaardigheden en oefentherapie waar je direct iets mee kunt in de praktijk”