Wanneer iemand last heeft van de schouder, wordt altijd gestart met een gesprek en lichamelijk onderzoek. Vaak levert dat al voldoende informatie op. Toch kan er twijfel blijven bestaan of is er meer zekerheid nodig om het juiste behandelplan te kiezen. In die gevallen kan beeldvormend onderzoek een belangrijke rol spelen. Het laat structuren in de schouder letterlijk zien en helpt om vermoedens te bevestigen of juist uit te sluiten.
 | Schouderboek is een uitgave van Arko Sports Media, ISBN 978-5472-483-4, www.sportsmedia.nl geschreven door auteurs van SNN/ SNV en gepubliceerd bij het Schoudercongres 15-12-2023. Voor de inhoud betreffende deze aandoening is gebruik gemaakt van hoofdstuk 4: 4.2: Echografie door R.P.G. Ottenheijm, M. de Graaf & B.J.H. Boden |
1. Wat houdt dit onderzoek in en waarom is het belangrijk?
Echografie is een onderzoek waarbij gebruik wordt gemaakt van geluidsgolven met een toonhoogte die mensen niet kunnen horen. Met een apparaatje (de transducer) worden deze golven het lichaam ingestuurd en weer opgevangen, waardoor direct beelden op een scherm zichtbaar worden. Zo kunnen structuren als botten, spieren en pezen bekeken worden terwijl u de schouder beweegt. Omdat er geen straling wordt gebruikt, is echo veilig en kan het zo vaak als nodig herhaald worden. Het bijzondere is dat het onderzoek “live” gebeurt: de onderzoeker kan meekijken tijdens beweging, wat juist bij schouderklachten veel waarde heeft.
Figuur 1: Reflectie van de echogolven per weefsel
2. Hoe wordt het onderzoek uitgevoerd en wat wordt beoordeeld?
Een echo van de schouder gebeurt stap voor stap volgens een vast protocol. Daarbij worden onder andere de lange bicepspees, de pezen van de rotator cuff, de slijmbeurs, het AC-gewricht en het kapsel bekeken. De arm wordt daarbij in verschillende standen geplaatst om een volledig beeld te krijgen. Omdat het onderzoek dynamisch is, kan ook beoordeeld worden hoe structuren zich gedragen tijdens beweging. Echo kan daarnaast worden gebruikt om behandelingen nauwkeuriger te begeleiden, zoals bij het zetten van een injectie, of om herstel van pezen en spieren in de tijd te volgen.
3. Hoe betrouwbaar is het onderzoek en wat zegt het over klachten?
De betrouwbaarheid van echografie hangt vooral af van de ervaring van de onderzoeker en het volgen van een gestandaardiseerde aanpak. In het algemeen geldt dat echo heel goed veranderingen kan laten zien, bijvoorbeeld bij kalkafzettingen, de slijmbeurs of het AC-gewricht. Ook de positie van de bicepspees of grotere beschadigingen aan pezen zijn vaak duidelijk zichtbaar. Kleinere veranderingen zijn soms lastiger te beoordelen. Belangrijk om te weten: niet alles wat zichtbaar is op een echo veroorzaakt ook daadwerkelijk klachten. Zo worden bij veel mensen zonder pijn ook veranderingen gezien, terwijl iemand met pijn soms een normale echo kan hebben. Daarom is het altijd de combinatie met uw verhaal en het lichamelijk onderzoek die de doorslag geeft.
4. Wat betekent het onderzoek voor herstel en prognose?
Echografie kan helpen bij het kiezen van de best passende behandeling. Bij plots ontstane klachten na een ongeluk kan het onderzoek snel duidelijkheid geven over de betrokken structuren en het verdere beleid versnellen. Bij langdurige klachten zonder duidelijke oorzaak voegt een echo in de eerste maanden vaak weinig toe, omdat de behandeling meestal gericht is op pijnverlichting en oefentherapie. Wanneer klachten aanhouden, kan een echo wél helpen om te zien of er sprake is van bijvoorbeeld kalkafzetting of een peesprobleem waarvoor aanvullende behandelopties bestaan. Ook kan een echogeleide injectie nuttig zijn om gericht een structuur te behandelen of om te achterhalen waar de pijn precies vandaan komt. Tijdens de revalidatie kan echo bovendien inzicht geven in het herstelproces van pezen en spieren.
