Wat is rotator cuff gerelateerde schouderpijn (RCRSP)?
RCRSP (Rotator Cuff Related Shoulder Pain), ook wel subacromiaal pijnsyndroom (SAPS) genoemd, is een veelvoorkomende reden voor schouderpijn. Vaak gaat het om een zeurende pijn aan de voorkant of zijkant van de schouder, die vooral merkbaar is bij bewegingen zoals tillen of boven het hoofd reiken. De klachten ontwikkelen zich meestal geleidelijk, zonder dat er sprake is van een ongeluk of val. Ongeveer 3 op de 4 mensen die met schouderpijn naar de huisarts gaan, hebben te maken met RCRSP.
 | Schouderboek is een uitgave van Arko Sports Media, ISBN 978-5472-483-4, www.sportsmedia.nl geschreven door auteurs van SNN/ SNV en gepubliceerd bij het Schoudercongres 15-12-2023. Voor de inhoud betreffende deze aandoening is gebruik gemaakt van hoofdstuk 6: 6.1.: Subacromiaal Pijnsyndroom door EJD Veen en K. Kuppens en 6.3.: Rotatorcuff rupturen door T. Alta en F. Struyf. |
De rotator cuff bestaat uit vier pezen/spieren die zorgen voor de stabiliteit en beweging van het schoudergewricht, zie figuur onder.
Bij RCRSP zijn met name de pezen van deze structuren geïrriteerd of overbelast, wat pijn en krachtsverlies veroorzaakt. De klachten komen vooral voor bij mensen boven de 40 jaar en uiten zich vaak als pijn aan de voorkant en zijkant van de schouder, krachtsverlies bij tillen of bovenhandse bewegingen en hinderlijke nachtelijke pijn.
 | In het figuur hiernaast is de pees van de supraspinatus te zien, een pees die bij RCRSP vaak aangemerkt kan worden als de bron voor de pijnklachten. De pees kan geïrriteerd en verdikt zijn. Vaak is sprake van enige beschadiging (zie figuur met partiele schade aan de buitenzijde) en soms is sprake van een ruptuur. Overigens treden die beschadigingen ook vanzelf op (bij 60-plussers heeft 40% van de mensen zonder schouderklachten een ruptuur) en ook met een beschadiging kan je schouder prima functioneren. |
Hoe ontstaat het?
Vroeger dacht men dat de pijn kwam door inklemming (impingement) van de pezen tussen botstructuren. Tegenwoordig weten we dat dit te simpel is: vaak is er sprake van een combinatie van factoren zoals overbelasting, leeftijdsgebonden veranderingen of andere factoren zoals:
Hoe wordt het vastgesteld?
De diagnose wordt meestal gesteld op basis van het verhaal van de patiënt (anamnese) en lichamelijk onderzoek. De arts of fysiotherapeut kijkt bijvoorbeeld of er pijn of krachtsverlies is bij het heffen van de arm of bij specifieke testen. Beeldvorming zoals een echo of MRI is meestal niet nodig, tenzij er sterke aanwijzingen zijn voor schade of als de klachten na drie maanden behandelen niet verbeteren.
Wat kunt u eraan doen?
Het goede nieuws is dat de klachten in veel gevallen weer verbeteren. Bij klachten is oefentherapie gericht op de verminderde functies de belangrijkste behandeling. Dit betekent gericht trainen om de schouder weer sterker en beter belastbaar te maken.
De aanpak kan verschillen per persoon: bij heftige pijn staat pijnvermindering eerst centraal. Soms kan een injectie met ontstekingsremmers (corticosteroïden) helpen. Bij lichte tot matige pijn is de focus vaak direct op herstel van kracht, mobiliteit en functie. Leefstijladviezen (bijv. stoppen met roken, beter slapen) kunnen ook bijdragen aan herstel.
Wat is de prognose?
Hoewel de klachten vaak lang duren, herstellen de meeste mensen goed van RCRSP, vooral als ze actief betrokken zijn bij hun herstel. De duur van het herstel verschilt per persoon en hangt af van de ernst van de klachten en van persoonlijke factoren. Bij sommige mensen verdwijnen de klachten al binnen enkele weken, maanden en soms zelfs langer dan een jaar (NHG, 2019). Dat komt omdat enerzijds het herstel van een pees veel tijd vergt en gedoseerde training nodig heeft en anderzijds omdat bij aanhoudende klachten ook het omgaan met pijn een herstel belemmerende rol kan spelen.
Een positieve verwachting en goed contact met de zorgverlener kunnen bijdragen aan een sneller en beter herstel. Een positieve verwachting en goed contact met uw zorgverlener bevorderen het herstel. Bespreek uw klachten met een (schoudergespecialiseerde) fysiotherapeut of arts om samen een passend behandelplan op te stellen.
Bronnen
