Wat is een slijmbeursontsteking (bursitis)?
Een slijmbeurs (bursa) is een kussentje bestaand uit wanden (kussensloop) en is gevuld met een vloeistof (synovia) en dient om wrijving te verminderen als onderdelen van het bewegingsapparaat (pezen, spieren, botten, banden) langs elkaar glijden.
De grootste slijmbeurs in de schouder is de subacromiale slijmbeurs, die zich bevindt tussen de schouderkop met de pees van de supraspinatus en het schouderdak (acromion).
Wanneer deze slijmbeurs geïrriteerd of ontstoken raakt, spreken we van een slijmbeursontsteking of bursitis (zie afbeelding 1). De slijmbeurs zwelt op, wordt gevoeliger en kan pijn veroorzaken bij het bewegen van de arm. Dit gaat soms gepaard met warmte, roodheid en een wat stijver gevoel in de schouder.
Afbeelding 1: De schouder vanaf de voorzijde
Hoe ontstaat het?
Bij de schouder treedt een slijmbeursontsteking vrijwel altijd op samen met een rotatorcuff
tendinopathie (zie aandoening RCR-SP).
Die rotator cuff pees wordt wat dikker, onregelmatiger en ruwer waardoor bij bewegen de slijmbeurs geïrriteerd raakt. Naast die mechanische irritatie is ook sprake van chemische irritatie doordat stofjes vanuit de pees de slijmbeurs extra gevoelig maken.
Omdat de slijmbeurs goed doorbloed en rijk aan zenuwen is, veroorzaakt deze irritatie vaak meer pijn dan de pees zelf. In sommige gevallen speelt een verkalking in de pees (zie aandoening calcificerende tendinopathie) een rol, wat de kans op een bursitis vergroot.
Zelden ontstaat een slijmbeursontsteking zonder peesprobleem, bijvoorbeeld bij een reumatische aandoening of een bacteriële infectie. In dat geval treden vaak ook koorts en een ziek gevoel op, en is het verstandig om een arts te raadplegen.
Hoe wordt het vastgesteld?
Bij een slijmbeursontsteking nemen de pijn en bewegingsbeperking vaak plotseling toe, ook zonder duidelijke oorzaak. De schouder kan dan pijnlijk aanvoelen bij aanraken en bewegen, vooral bij het heffen van de arm.De fysiotherapeut kan met lichamelijk onderzoek aanwijzingen vinden voor een bursitis. Met echografie is goed te zien of de slijmbeurs gezwollen is. Soms vraagt de arts aanvullend MRI-onderzoek aan om dit te bevestigen of om andere oorzaken uit te sluiten.
Wat kunt u eraan doen?
Vanwege de toegenomen inflammatie, is aanvankelijk voorkomen dat het erger wordt relevant en is het verstandig de schouder rust te geven. Om de pijn te bestrijden kan koelen helpen. Bij inflammatie is, in overleg met de huisarts, het gebruik van NSAID’s (ontsteking remmers, zoals ibuprofen of diclofenac) een optie.
Een andere optie passend bij deze aandoening is, zeker als de bursitis op de echo goed te zien is, een echogeleide corticosteroïd injectie.
Wat is de prognose?
Als de inflammatie afneemt, nemen ook de verschijnselen af. Meestal neemt de intensiteit van de extra verschijnselen pijn, warmte en functiestoornis in een aantal dagen tot een week af. Daarna gaat de focus op het behandelen van de veroorzakende RCR-SP, als de Rotator Cuff pezen minder dik en ruw zijn, neemt de kans op irritatie van de slijmbeurs af. Bij een goede belastbaarheid kunt u dan uw schouder weer normaal gebruiken.
Soms ontstaan aanhoudende klachten of snel terugkomende klachten op basis van een bursitis (een chronische bursitis). Het kan zijn dat bij het herstel van een eerdere klachtenepisode verklevingen, littekenvorming of randwoekeringen ontstaan. Hoewel de neiging om te opereren en de ruimte onder het schouderdak (acromion) vrij te maken, de laatste 10 jaar fors is afgenomen (lukraak opereren bij grote groepen bursitis patiënten is niet beter dan gewoon afwachten), geldt die indicatie wel voor specifieke bursitis/ tendinopathie-patiënten. Het betreft een relatief simpele ingreep waarbij na de ingreep, omdat er geen hechtingen worden gebruikt, de patiënt vrij snel kan revalideren. Nogmaals, dit is slechts geïndiceerd bij een kleine groep patiënten, meer dan 90% van de bursitis-patiënten wordt conservatief behandeld.
